Koroner Arter
Koroner arterler, kalbin beslenmesine yardımcı olan atar damarlardır ve genellikle "ateroskleroz" adı verilen damar sertliği hastalığı ile ilişkilidir. Koroner arter hastalığı, bu damarların yavaşça daralması sonucu ortaya çıkar. Bu hastalıkta, koroner damarlarda başlangıçta kolesterol ve bazı diğer maddeler birikmeye başlar, bu da tıkanıklıklara ve darlıklara yol açar. Sonuç olarak, kalbin beslenmesi bozulur ve hem ritmik çalışmasında hem de kasılmasında bozukluklar meydana gelir. Bu hastalık, genellikle yetişkinlerde görülür ve kalp yetersizliği ya da kalp krizine yol açarak hem ülkemizde hem de dünyada en sık iş gücü kayıplarına ve ölüme neden olur.
Koroner Arter Hastalığını Tetikleyen Risk Faktörleri Nelerdir?
Bu hastalığın kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak birçok risk faktörü hastalığın daha erken ortaya çıkmasına ve hızla ilerlemesine neden olabilir. Bu risk faktörleri şunlardır:
- Erkeklerde 45 yaşın, kadınlarda ise menopoz sonrası 55 yaşın üzerinde olmak.
- Uzun süreli stres.
- Uzun yıllar sigara kullanmak.
- Hipertansiyon.
- Düşük HDL (iyi kolesterol) seviyeleri.
- Yüksek LDL (kötü kolesterol) seviyeleri.
- Şeker hastalığı (diyabet).
- Hareketsiz yaşam tarzı ve obezite.
Koroner Arter Hastalığının Ortaya Çıkış Şekilleri
Koroner arter hastalığı farklı şekillerde ortaya çıkabilir:
- Gizli Kalp Hastalığı
Tıp dilinde "sessiz iskemi" olarak bilinen bu durum, damar tıkanıklığından kaynaklanan ve kalp bölgesinin yeterince beslenemediği zaman ortaya çıkar. Koroner arterlerdeki tıkanıklık herhangi bir şikayete yol açmadığında bu duruma "sessiz iskemi" denir. Bu hastalarda genellikle kalbin beslenme şekli etkilenmiş olsa da herhangi bir belirti görülmez. Ancak efor testi, anjiyografi, kalp sintigrafisi ve koroner BT gibi uygulamalar sonucunda koroner arter hastalığı tespit edilebilir. - Ani Kalp Krizi Durumu
Koroner arterlerin tam olarak tıkanması sonucunda uzun süreli ve şiddetli göğüs ağrısı ortaya çıkar. Kalp krizi, kişi uyurken, istirahat halindeyken, efor sırasında veya ani travmalar sonucunda başlayabilir. Kalp krizi anında göğüste yanma ve baskı şeklinde ağrılar meydana gelir. Bu ağrılar genellikle göğsün ortasında, nadiren sağ göğüste, bazen sol göğüste hatta boyun, sırt ve alt çeneye yayılabilir. Göğüs ağrısı kusma, baş dönmesi, soğuk terleme, bayılma ve bilinç kaybına neden olabilir. - Ritim Bozukluğu
Kalp damarlarındaki tıkanıklık bazen ritim düzensizliğine neden olabilir. Ancak ritim düzensizlikleri genellikle kalp damarlarının çok az bir kısmındaki tıkanıklık sonucunda meydana gelir.
Koroner Arter Hastalığının Tedavi Yöntemleri
Koroner arter hastalığının tedavisinde çeşitli yaklaşımlar bulunmaktadır:
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve sigarayı bırakma gibi yaşam tarzı değişiklikleri hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir. - İlaç Tedavisi
Kolesterol düşürücü ilaçlar, kan basıncını kontrol altına alan ilaçlar ve kan incelticiler kullanılarak hastalığın kontrol altına alınması mümkündür. - Cerrahi Müdahaleler
Koroner arter baypas cerrahisi veya anjiyoplasti gibi cerrahi müdahaleler ile tıkanıklık giderilebilir ve kalbin kan akışı yeniden sağlanabilir.
Koroner arter hastalığının önlenmesi ve tedavisi için erken teşhis oldukça önemlidir. Düzenli sağlık kontrolleri ve risk faktörlerinin yönetimi, hastalığın ağırlaşmasını engelleyebilir ve yaşam kalitesini artırabilir.
|
